19.02.2007 09:44
Mér finnst eins og vorið sé komið/I feel like spring is here!
Hæhæ!
Endalaust langt síðan ég komst í það að sitja fyrir framan tölvuna - sannast sagna er ég hér í leyfisleysi hálfgerðu - en skýli mér á bak við það að það er bolludagur og mig langaði að taka til og baka bollur - karlinn minn er því með nýju vinnukonunni - einn að basla - (hún greyið er ekki komin inn í hlutina hér enda bara búin að vera í 3 daga - en kemur rosalega vel fyrir!)
It is an endlessly long time since I have been sitting infront off the computure - and I am here on a perfectly stolen time now - but I am hiding behind the fact that it is "bolludagur" and that I would like to bake "bollur" for bolludagur - my "man" can just with the new "worker" stay alone outside at the work! (she has only been here for 3 day´s that poor thing - but we like her already - very much!)
Ég er að velta því fyrir mér hvort þið vissuð það almennt að Febrúar er sá mánuður í árinu þar sem hver dagur lengist hvað mest hvað birtu varðar - ég held að ég hafi einu sinni lesið það að á hverjum degi í Febrúar bætast við um ca 7 mínútur af DEGI - og þess vegna hefur mér alltaf fundist Febrúar vera BESTI MÁNUÐUR ÁRSINS - (það er eins og ég finni það inn í mér að náttúran er að vakna! - VORIÐ FER AÐ KOMA!)
I was wondering if you new that Feb is that mounth in the year when every day in the calander makes itself longer by the daylight - I think I even red it once that every day in Feb ads to itself about 7 mín. of daylight - and that is why I like Feb. most off every mounth in the year - (it is like I can feel it inside off my soal that the nature is getting awake again! - Spring is comming!)
Hinsvegar er Febrúar einn af vetrarmánuðunum á Íslandi - og mestu vetrarveðrin hafa oft komið í Febrúar - þannig að þó að "náttúran í mér" kalli eftir vorinu - þá er ekki þar með sagt að náttúran sjálf og jörðin og vindarnir séu tilbúin að viðurkenna þessa köllun mína!
How ever Feb is still that mounth of the year in Iceland - wich makes the most weather changes - and "my nature" is not the one wich calles the earth nor the wind to ecknowlidge this need off mine!
En hvernig er það - vitið þið það svona bara hér og nú hvernig gamla tímatal forferðra okkar var talið upp í mánuði/vikur? Humm - voðalega gengur mér illa að orða hlutina núna en ..... let go - svona verður þetta - er á hraðferð - ætla því að láta slag standa og þið verðið bara að fylgja mér í textanum!
But how is it - do you know anything about the old names off our past generations mounth/week´s? Humm - I have a terrible time to make these word´s now - ... but let´s go - it is how this text will be - and for I am on a speed - you just have to follow!
Fornt Íslenskt tímatal var reiknað í misserum og vikum; vetur hófst á gormánuði; ýlir kom næstur; þá mörsungur og svo þorri en honum er ný lokið - "þorrablót var haldið hér í Austur Landeyjum - og var óvenju gott þetta árið - bæði var maturinn einstaklega góður og skemmtatriðin frábær; ballið á eftir var einnig mjög skemmtilegt!" - Þorrinn hefst á bóndadegi/ber oftast upp á föstudag - (og árlega er laugardagurinn eftir bóndadag - dagurinn þegar AusturLandeyingar klæða sig í sitt fínasta púss og greiða loks á sér hárið eða skerða það: Allt er gert til að hafa Þorrablót!) - Hinsvegar endar Þorri á laugardegi eða þorraþræl - sem er dagurinn fyrir konudag og þá hefst líka góa en það er mánuðurinn sem við erum að glíma við núna; að þreyja þorrann og góuna merkir að þola tímabundna erfiðleika eða í hreinskilni sagt var þetta spurning um það í þá daga að lifa veturinn af - sér í lagi þessa tvo mánuði þegar von var á mestu veðrunum og kuldinn var alla lifandi að drepa; en oft voru heimilin líka orðin mjög matarþurfi vegna þess hve langt var komið að vori og matarbirgðir fólks orðnar af skornum skammti - einmánuður tekur svo við af góu - en þá var líka orðið stutt í sumarmánuðina - en þeir eru; harpa, skerpla, sólmánuður, heyannir, tvímánuður og haustmánuður!
The old Iceland had a "misseri and weeks plan" to set the mounth´s - The winter would start on gormánuður; then ýlir came; and mörsungur, then þorri - but it is the one wich just has finished; Bóndadagur is the day "when people in Austur Landeyjar have Þorrablót - helt every year and it is a lot off fun; then old traditional food is served and people dance the hole night and intertain themself´s by making a live joke about the naigbour" - and if you ever will be here in Feb - then you should not miss it - (how every you will have to find someone to inwide you to the show for it is on such termes it is held!) - Þorri ends on a saturday always with Þorraþræl and then next day on a sunday Góa start´s - and Konudagur - (woman´s day) Góa is the month we are fighting to just now - There is a sentince in Iceland wich say´s; "Að þreyja þorrann og góuna" - wich mean´s to live these days in Þorri and góa - when the weather is most changable and the food on the home´s is getting that little that the people had to "plan how to make it last till summer came again" - But when góa ends it is einmánuður - and then it is a short time till summer is there again with the mounths; harpa, skerpla, sólmánuður, heyannir, tvímánuður and haustmánuður!
Mörg af gömlu mánaðarheitunum eru vinsæl hestanöfn - Það er til dæmis til; Þorri frá Þúfu, Góu þekkti ég í gamla daga úti í Vestmannaeyjum - en Góa var líka lengi í fjósinu hér (ein af kúnum þá!:-)); Harpa er til frá Lágafelli - undan henni er vinsælt að eiga folöld enda merin ágætlega byggð og gefur frábærlega gerðaleg folöld -
Many off the old mounth´s name´s are popular horsename´s - for ex.; Þorri frá Þúfu; Góa was a cow in our cowstable but the horse Góa I knew in the old days in Vestmannaeyjar - but then Harpa is at Lágafelli - giving foals wich are great in building and character!
Ég veit ekki hvernig þessir gömlu mánuðir voru úthugsaðir hvað varðar nútíma mánaðartal en mánuðurnir voru tólf eins og nú; flestir hófust einhvern einn ákveðin dag í árinu en sumir hófust þó einhvernveginn bara í þriðju til fjórðu viku samsvarandi nútíma mánaðar og gildir einu hvernig sú talning hófst; en dagarnir í árinu voru 365 eins og nú - en einn bætist við ef það er hlaupár - og vikurnar voru eins og nú 52 -
I do not know exsactly how these old mounths were thought to end and start - compared to the now a days mounths but they were 12 like now - most of them begun or ended one sertain day but some off these mounths just started sometimes in the 3th or 4th week off the mounth (if we compare it to now a day´s books) - but the day´s off the year have always been 365 - exsept on the HLAUPÁR (when they are 366) and the weeks were like now 52!
Fann þetta núna á netinu og ætla að skrifa þetta upp eins og það stendur þar; ykkur til glöggvunar - þar sem ég er að skella á ykkur einhverju sem flestir hafa sjálfsagt engan á huga á en er mér mjög mikið úrvinnsluefni enda ekkert eins spennandi en átthagafræði; gamlir tímar og sagnir og íslenskur fornog nútíma bragur! N er næstum alltaf; a er alltaf og ó er óákveðið! # er nýtt
Found this thing below on the internet - and desided to have it in here if you like to see it - I like old saying and Íceland now and then is my hobbý to study - hope I will not boar you with my thought´s but here goes - N mean´s almost every time - a means always and ó mean´s sumtimes! # new thing!
- mörsungur vetrarsólstöður n desember
- þorri bóndadagur a janúar
- góa konudagur a febrúar
- einmánuður vorjafndægur n mars
- harpa fyrsti sumardagur a apríl
- skerpla uppstigningardagur ó maí
- sólmánuður sumarsólstöður n júní
- heyannir miðsumar n júlí
- tvímánuður höfuðdagur ó ágúst
- haustmánuður haustjafndægur n september
- gormánuður fyrsti vetrardagur n október
- ýlir dag. ísl. tungu! # nóvember
Kvæði um mánuðina, eins og farið
var með það að Bæjum á Snæfjallaströnd
a poem about the mounths like they told it in Bær á Snæfjallaströnd
--------------------------------------
Mörsugur á miðjum vetri
markar spor í gljúfrasetri
Þorri hristir fannafeldinn
fnæsir í bæ og drepur eldinn
Góa á til grimmd og blíðu
gengur í éljapilsi síðu
Einmánuður andar nepju
öslar snjó og hendir krepju
Harpa vekur von og kæti
vingjarnleg og kvik á fæti
Skerpla lífsins vöggu vaggar
vitjar hrelldra, sorgir þaggar
Sólmánuður ljóssins ljóma
leggur til og fuglahljóma
Heyannir og hundadagar
hlynna' að gæðum fróns og lagar
Tvímánuður allan arðinn
ýtum færir heim í garðinn
Haustmánuður hreggi grætur
hljóða daga, langar nætur
Gormánuður grettitetur
gengur í hlað og leiðir vetur
Ýlir ber er byrgist sólin
brosa stjörnur, koma jólin.
(Arnþrúður Kaldalóns fór með
kvæðið svona þann 1.1.1996.)
Jæja - þá hafið þið það allt saman - en núna er ég farin að baka bollur elskurnar mínar - það var gaman að vera með ykkur hér og ég lofa að mínar LOFUÐU 20 mín á dag - fara að skila sér - en flestar kýrnar eru nú bornar - það eru síðan á áramótum búnar að bera um 15 kýr - og 11 þeirra eru að skila á milli 25 og 30 lítrum á dag í tankinn - frumu- og gerlatala er með ágætasta móti - en próteinið hefur heldur minnkað - en það gera líka allar þessar nýbærur - Við erum í óða önn að vinna að því að taka inn hesta ; enn eins og ég sagð áðan þá er ég komin með eina í vinnu sem vill endilega fá að ríða - ;-) og svo fer að styttast í það að bændur í sveitinni fari að fá í hann - hvað varðar vorverkin - þess vegna réðum við til okkar strák sem ætlar að vinna í mánuð á Íslandi en hann á að smyrja öll tækinn frá degi eitt og fara yfir rafmagn á Búnaðarfélagstækjunum (hann er að læra rafvirkjun í heimalandinu!) - það er sem sagt hugur í okkur hér á bæ að venju þó enn séum við á kafi með klósettiverk!
Well - now you have it - I will not go to bake bollur my darling´s - it is nice to be here with you - I promissed you 20 mín a day - but have not done that yet - however the cow´s are now all finished to have their calfs and 15 off them had them after new year - 11 off them bring between 25 - 30 L a day in the tank - and our tank - germ´s and -sell´s are in very good shape! But our prótein is getting down now - it is becouse off all these new born cow´s -
We are prepairing everything so that we can have the horses inside - I have a girl here that would like to get something between her leg´s soon! - And becouse spring is almost there the farmers around here will soon start to get "horný" to put there seed´s down - therefor we asked for a boy to work for us in march and april - fixing the tool´s for the farmer´s - and he will arriver here soon - But at this very moment how ever we are still up to our knee´s in the toilet! -
Kveðja Sæunn Lágafelli